Kontrowersyjna mistrzyni

Obejrzałem film, którego – zapewne – nie powinienem był oglądać. Nie wiem, czy ten domowy seans na komputerze był zgodny z prawem; to znaczy – seans na pewno tak, ale uzyskanie filmu zapewne nie. Ale – niech tam; inaczej tego filmu w Polsce obejrzeć się nie da. Obejrzałem bowiem fim genialny, choć jego tematyka jest maksymalnie wredna. Jest to bowiem słynny reportaż niemieckiej artystki, Leni Riefenstahl, “Triumf woli”. Reportaż ze zjazdu NSDAP w Norymberdze w roku 1934. I otóż sądzę, że film ten – z paru ważnych względów – pownien być wyświetlony dzisiaj publicznie, najlepiej w TVP.

Dlaczego?

Po pierwsze, bowiem jest to film genialny formalnie. Ta baba umiała (zmarła przed 6 laty w wieku 101 lat!)  się posługiować kamerą jak rzadko kto. Każdy kadr w tym filmie jest zaprojektowany, przemyślany i bezbłędnie zrealizowany w jakimś celu; w celu wrednym, bo jest nim propagowanie nazizmu, ale w swojej klasie – bezbłędnie. Ale nie tylko chodzi o umiejętność ustawienia kamery i kompozycji kadru; bezbłędnie jest także wykorzystane oświetlenie, kontrasty bieli i czerni, wspaniały jest montaż. W tym filmie –poza wypowiedziami działaczy hitlerowskich – nie pada ani jedno słowo komentarza: jest niepotrzebne – a to znaczy, że film mówi wyłącznie obrazem, językiem sobie swoistym. Perfekcja.

Po drugie, bo film ten mówi coś dzisiejszemu widzowi. Po jego obejrzeniu nie można mieć wątpliwości, że w tamtych strasznych latach hitleryzm uwiódł Niemców w zupełności; niech mi nikt nie mówi, że było inaczej.

Co ciekawe: patrząc dziś na ten film i wiedząc o totalitaryzmach to, co wiem – nie jestem pewien, czy gdyby ten film został zrobiony współcześnie, nie uznalibyśmy go za pastisz. Rzecz w tym, że patetyczne wypowiedzi hitlerowskich bonzów, z samym Adolfem na czele, brzmią dziś zupełnie idiotycznie. To jest zwykły bełkot, miejscami zaś – stek nonsensów i banałów.

Momentami zaś miałem wrażenie, że oglądam wczoraj zrobiony film Andrzeja Fidyka z dzisiejszej Korei tow. Kima; a oznacza to, że mechanizm uwodzenia mas jest niezmienny. A jeśli tak, to fim ten trzeba uznać za poważne ostrzeżenie: każdy machający rękami demagog, wskazujący masom wroga i wzywający do “czynu narodowego” może zapewne uzyskać ten sam efekt: zaczadzenia i uwielbienia.

Swoją drogą, ciekawe: jaką rolę odgrywało w tym misterium to, że Adolf był też kurduplem?