Dziennikarz roku?

Nagrodę i tytuł “Dziennikarza Roku 2008” otrzymał w akcji miesięcznika “Press” Bogdan Rymanowski.

Nie ukrywam, że mnie to nieco (nie za bardzo, o czym niżej) zaskoczyło, choć pan redaktor – jak to można wyczytać w podlinkowanym haśle z Wikipedii – nagród nabrał już cały worek, więc mu właściwie tej tylko brakowało. Dlaczego nie jest to wybór satysfakcjonujący człowieka myślącego – trafnie wyjaśnił w dzisiejszej “Wyborczej” (tekst: Niedziennikarz roku) Piotr Pacewicz. W podobnym duchu wypowiedział się w swoim blogu (Sprawy personalne) Daniel Passent. Obaj panowie pominęli jednak w swych rozważaniach pewien kłopotliwy program, który mnie osobiście uwiera daleko bardziej, niż kontrowersyjne odznaczenie mojego imiennika…

Uwiera mnie otóż to, że wyboru dokonało środowisko, i to w sposób, który w pełni zasługuje na miano demokratycznego. Oznacza to, że wybór ów więcej i ciekawszych rzeczy mówi o wybierających, niż o wybranym. A mówiąc krótko i jasno: świadczy to o degrengoladzie polskiego dziennikarstwa. Rozumiem, że tzw. przeciętny odbiorca informacji i publicystyki będzie szukał w takim konkursie kogoś, z czyją twórczością styka się najczęściej; eo ipso, ograniczy kandydatów do osób występujących w telewizji. Rozumiem, że największe szanse będzie miał spośród tych ludzi ten, który podpuszcza rozmówców, by jeden powiedział drugiemu coś niemiłego, następnie zaś ograniczy swoje “dziennikarstwo” do głębokiego pytania “co pan na to?” – bo to jest patentowy sposób na udawanie przed idiotami własnej obiektywności. Zresztą, dla typowego widza nie będzie różnicy między prezenterem a dziennikarzem; gotowa jest uznać za żurnalistę nawet konferansjera z głupawego teleturnieju.

Ale fachowcy, dziennikarze…

Ci nie powinni ulegać takiemu sposobowi myślenia. Bo muszą wiedzieć z autopsji, że najważniejszymi dziennikarzami, najbardziej godnymi nagród są nie katujące głupawych polityków “telewizyjne pistolety”, czy dostarczyciele sensacji z gatunku “krew i sperma” – ale spokojni i wnikliwi, erudycyjni komentatorzy z własnym wyraźnym zdaniem: jak Jacek Żakowski, Ernest Skalski, Janina Paradowska. Czy mistrzowie swojego gatunku: jak Teresa Torańska w reportażo-wywiadzie, Aleksander Jerzy Wieczorkowski czy KTT w felietonie.

A jeszcze bardziej – redaktorzy, organizatorzy pracy zespołu. Znam takich, którzy sami piszą coś dwa-trzy razy do roku, a ich działy należą do najważniejszych w znakomitych pismach (przykład: Andrzej Gorzym, szef nauki w “Polityce”, czy nieco tylko częściej od niego piszący i równie znakomity szef nauki w “Wyborczej” dr Sławomir Zagórski). Ważni są także – i notorycznie niedoceniani – redaktorzy naczelni, jak świetny naczelny “Filmu” Jacek Rakowiecki, czy niedawno zmarły twórca “Polityki” i “Dziś”, Mieczysław Rakowski. Ważni są także charyzmatyczni liderzy środowiska, jak Stefan Bratkowski.

Jeśli więc środowisko wybiera tak, jak wybiera – to znaczy, że uległo degrengoladzie. Oby to nie była gangrena. A werdykt mnie – jak mówiłem – niezbyt zaskakuje, bo proces tej degrengolady jest od dawna widoczny…